Yıllardır yapay zeka endüstrisinin balonlaştığı ve patlayabileceği konusunda uyarılar yapılıyordu. Apollo Global Management baş ekonomisti Torsten Slok, bu uyarıları güçlendirerek mevcut durumun 1990'lardaki dot-com krizinden daha tehlikeli olduğunu iddia etti. Slok'a göre, S&P 500'deki en büyük 10 şirketin aşırı değerlenmesi, yapay zeka balonunun riskini artırıyor. Bu şirketler, milyarlarca dolarlık yapay zeka yatırımları yapıyor ancak bu yatırımların kârlılığa dönüştüğü henüz kanıtlanmadı. Hatta bazıları harcamalarını kısmaya başladı. Sektördeki bu hızlı büyüme ve yüksek beklentiler, gelecekte büyük bir düşüşe neden olabilir. Bu durumun, finans piyasalarında önemli dalgalanmalara yol açma riski taşımaktadır. Uzmanlar, olası bir çöküşün ekonomik etkilerinin dot-com balonu dönemindeki etkilerden daha yıkıcı olabileceği konusunda uyarıda bulunuyorlar.

Dot-com Balonu ve Yapay Zeka: Benzerlikler ve Farklılıklar

1990’ların sonundaki dot-com balonu, internet şirketlerinin aşırı değerlenmesi sonucu yaşanan büyük bir finansal krizdi. Şirketler kar etmeden milyarlarca dolar yatırım alırken, sadece ".com" ismiyle halka arz edilip devasa piyasa değerlerine ulaşıyordu. Medya ve analistlerin iyimser söylemleri, bu trendi daha da körüklüyordu. Ancak şirketlerin vaat ettikleri kârlılığı sağlayamamasıyla birlikte yatırımcılar hisseleri hızla satmaya başladı ve NASDAQ büyük bir düşüş yaşadı. Yüz milyarlarca dolarlık yatırım buharlaşırken, 2000-2002 döneminde ekonomik durgunluk yaşandı. Yapay zeka balonunun dot-com balonundan farkı ise, S&P 500'deki en büyük şirketlerin bugün çok daha aşırı değerlenmiş olmasıdır. Bu şirketler, yapay zeka teknolojilerine büyük yatırımlar yapıyor ancak bu yatırımların geri dönüşü henüz belirsizdir. Tarih tekerrür eder mi?

Yapay Zeka Şirketlerinde Kazançlar Yerinde Sayıyor

S&P 500 endeksindeki en iyi performans gösteren 10 şirketin fiyat/kazanç (F/K) oranları, 1990'lı yıllardaki seviyelerin çok üzerine çıktı. Bu, şirketlerin piyasa değerlerinin gelirlerine oranla çok yüksek olduğunu gösteriyor. Yapay zeka çipleri üreten Nvidia, Microsoft, Apple, Amazon, Meta ve Alphabet (Google) gibi devler, milyarlarca dolarlık yatırım yapıyor ancak kazançlar bu yatırımların gerisinde kalıyor. Bu durum, yapay zeka alanında bir balonun oluştuğu iddiasını destekliyor. Analistler, bazı teknoloji devlerinin harcamalarını kısmaya başlamasının, durumun ciddiyetini gösterdiğini belirtiyor. Bu durumun uzun vadeli etkileri henüz net değil, ancak ekonomi üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Özellikle küçük ve orta ölçekli yapay zeka şirketleri risk altında olabilir.

Yapay Zeka Balonunun Patlamasıyla İlgili Uyarılar

2023'ten beri birçok analist, kanıtlanmamış teknolojilere aşırı yatırım yapıldığına dikkat çekiyor. Yapay zeka analisti Ed Zitron, durumu 2007'deki subprime mortgage krizine benzetiyor. Çinli yapay zekâ şirketi DeepSeek'in daha az donanım gücüyle eğitilmiş bir sohbet botu tanıtmasıyla teknoloji hisselerinde 1 trilyon doların üzerinde değer kaybı yaşanmıştı. Bu olay, yapay zeka piyasasındaki kırılganlığı gösterdi. ChatGPT ve Google Gemini gibi araçların popülaritesi yüksek olmasına rağmen, elde edilen gelirler yatırımların çok gerisinde kalıyor. S&P Global'in araştırmasına göre, üretken yapay zeka pazarının 2029'a kadar 85 milyar dolara ulaşması bekleniyor ancak bu büyümenin sürdürülebilir olup olmadığı tartışmalı.